Om het verrassingseffect maximaal te benutten en een zeer snelle opmars van de pantsertroepen te verzekeren, hadden de Duitse bevelvoerders het plan opgevat om reeds vanaf de eerste dagen van het offensief de belangrijke verbindingswegen en verkeersknooppunten te veroveren.
De Amerikaanse eenheden waren zo verrast door de krachtige aanvallen van de Duitse pantsereenheden dat ze wel moesten wijken. Ze waren echter zeer snel om nieuwe, gunstiger defensieve posities in te nemen. Mede dankzij de aangevoerde versterkingen en de kracht van hun artillerie konden de Amerikaanse eenheden de opmars van de Duitse colonnes verstoren en in grote mate vertragen.
Grandmenil - Panther van het 2de Panzer SS “Das Reich” 2024-12-30
In de sector van het 6de Pantser leger door een slechte afwerping kon de groep para’s van von der Heydte zijn taak niet naar behoren uitvoeren. De Skorzeny Brigade, die onder het mom van Amerikaanse voertuigen en uniformen de bruggen over de Maas wou veroveren, slaagde niet in haar opdracht. De 1ste Panzer SS werd in La Gleize tot staan gebracht, de 12de Panzer SS zou de heuvelrug van Elsenborn nooit over geraken, en de 2de en 9de Panzer SS zouden niet verder komen dan de sector van Manhay.
Voor het 6de Pantserleger was alle hoop om de Maas te bereiken verdwenen. Het 5de Pantserleger kreeg daarom van het opperbevel de taak om de hoofdopdracht te helpen volbrengen. De 2de Panzer die omheen Bastogne getrokken was werd echter verpletterend verslagen op slechts korte afstand van Dinant. De 116de Panzer werd tegengehouden in de sector Marche-en-Famenne en de Panzer Lehr kwam voorbij Rochefort tot stilstand.
Toen ze beseften dat de Maas nooit overgestoken zou worden, verlegde het Duitse opperbevel de prioriteiten, Antwerpen was niet langer meer het strategische doelwit. Men zou zich beperken tot de symbolische inname van Bastogne.
De durf en vastberadenheid van Patton en zijn troepen zouden echter ook dat verijdelen.
1. Neuville-en-Condroz
Op de Amerikaanse militaire begraafplaats die in 1960 ingehuldigd werd vindt men 5328 graven van soldaten die de dood vonden in oktober 1944 bij de verovering van Aachen en bij de Slag om de Ardennen.
American Cemetery (2006-04-17).
Amerikaanse militaire begraafplaats
Een imposant rechthoekig gebouw bevat een kapel en ook gigantische muurkaarten die de troepenbewegingen in Europa en in de Ardennen weergeven. Een majestueuze Amerikaanse Adelaar versiert de zuidelijke gevel. Op de zijgevels staan de namen gegrift van 462 soldaten die tijdens de gevechten als vermist of niet geïdentificeerd werden opgegeven.
American Cemetery (2006-04-17).
2. Robozee-Baillonville
In de loop van de avond van 22 december kwam het 327ste Field Artillery Battalion uit de omgeving van Aachen. Ze brachten hun geschut in stelling in deze sector om eenheden van de 84ste Infantry te ondersteunen. Deze lagen tussen Marche en Hotton. Dag en nacht bestookten de zware 155 mm kanonnen de Duitse pantsers die zich ophielden in de verzethaard van Verdenne.
De kapel waar men de gedenkplaat kan zien (2007-05-13).
Gedenkplaat opgedragen aan het 327 ste Field Artillery Battalion van de 84 ste Infantry Division "The Railsplitters" (2007-05-13).
3. Marche-en-Famenne & Verdenne
Tussen het bergmassief van de Ardennen en de vlakte van Famenne strekt zich langsheen de weg Marche – Hotton een beboste heuvelrug uit. Deze vormt een soort voorgebergte. Indien de Duitse troepen die hadden kunnen oversteken, dan lag de weg naar de Maas voor hen open. Bewust dat de Duitsers de vlakte van de Famenne naderden gaf het de geallieerde bevelhebber aan het 84ste Infantry het bevel om zich vanuit de omgeving van Aachen naar Marche-en-Famenne te haasten.
Gedenkteken voor de 50 ste verjaardag van de Slag om de Ardennen in 1994. Herinnering aan de 2000 Amerikaanse Soldaten die de dood vonden tijdens de hevige gevechten die plaatsvonden tussen 23 en 26 december 1944 (kruispunt van de weg Bourdon-Verdenne) (2007-05-13).
In de loop van de avond van 20 december namen de eerste eenheden hun stellingen in langsheen de heuvelrug Hollogne – Verdenne – Marenne – Menil. Hun opdracht was om tot elke prijs de oprukkende Duitse pantsers tegen te houden. Op hetzelfde ogenblik werd een wegblokkade gelegd ter hoogte van Hollogne, op de weg van Bastogne naar Namur. Deze zou de 2de Panzer dwingen om haar traject te wijzigen.
Ondertussen was ook de 116de Panzer op weg naar Marche, via het dorp Verdenne. Ze waren er niet in geslaagd om in Hotton de Ourthe over te steken en hadden rechtsomkeer gemaakt, terug over La Roche. Tegen de namiddag van 24 december hadden de Duitsers het dorp in handen. De Amerikanen zetten tijdens de kerstnacht de tegenaanval in en bezetten na een verbeten strijd op hun beurt het dorp. Beide strijdende partijen zouden het nogmaals veroveren. Verdenne werd definitief bevrijd tegen de avond van 26 december na bijzonder gewelddadig lijf aan lijfgevechten waar huis na huis veroverd werd. Slechts 600 mannen van de 116de Panzer zouden ontkomen uit de verzetshaard van Verdenne.
Gedenkplaat opgedragen aan het 335 ste Infantry Regiment van de 84 ste Infantry Division (Hollogne - Route de Bastogne 135) (2007-05-13).
Vanaf 3 januari 1945 werden de eenheden van de 84ste Infantry afgelost door de 53ste Welsh Division. De Amerikanen namen nieuwe stellingen in tussen Hotton en Manhay en namen in overeenstemming met de geallieerde plannen deel aan het tegenoffensief.
4. Hotton
Wanneer de 116de Panzer uit Houffalize kwam vond men de brug over de Ourthe in La Roche niet betrouwbaar genoeg was voor de doortocht van de pantsercolonne en besloot men verder te trekken naar Samrée, Dochamps, Erezée en Soy en de rivier over te steken in Hotton. Maar bij het binnenrijden van de stad werden de Duitse pantsers tegengehouden door de puike weerstand van de Amerikaanse eenheden. Ze slaagden er niet in om de brug te veroveren en keerden terug naar La Roche.
Geschutskoepel van een Sherman tank van het Britse "FireFly" type en opgedragen aan de de 53 ste Welsh Division en aan de onderteunende pantsereenheden (langs de weg Hotton - Erezée - Manhay) (2007-05-13).
5. Melines – Soy
Nadat ze er niet in geslaagd waren om in Hotton de Ourthe over te steken, maakte de 116de Panzer rechtsomkeer en keerde terug naar La Roche. Ondertussen bezorgde het 517de Parachute Infantry Regiment, dat als versterking naar het kruispunt van Quatre-Bras gestuurd was, de Duitse pantsercolonne nog wat schermutselingen.
Opgedragen aan het 517 de Parachute Infantry Regiment voor zijn heldhaftige Verdediging (2007-05-13).
Opgedragen aan een tankbemanning en infanteristen die ze meevoerde, die allen omkwamen op 3 januari 1945, de eerste dag van het tegenoffensief (2007-05-13).
6. Sadzot
In de nacht van 27 op 28 december slaagde een eenheid van de 2de Panzer SS erin om via bospaden de verdedigingslinies van de 75ste Infantry te doorbreken en tot het dorp door te dringen. Ze verrasten op die manier de Amerikanen. Para’s van de 82ste Airborne, gesteund door pantsers van de 3de Armored werden als versterking gestuurd. Na bijzonder heftige en bloedige gevechten moesten de Duitsers terugtrekken en op het terrein talrijke doden achterlaten. Het nagenoeg verwoeste dorp werd opnieuw ingenomen door de Amerikanen.
Gedenkteken opgedragen aan het 87 ste Mortar Battalion, het 509 ste Parachute Infantry Regiment, het 289 ste Infantry Regiment en aan het 3 de Armored Division (aan het eind van de doodlopende straat) (2007-05-13).
7. Grandmenil
Tijdens de kerstnacht reden de pantsers van de 2de Panzer SS van Baraque de Fraiture naar het dorp waar ze op een tankblokkade botsten. Ze slaagden er uiteindelijk in deze te doorbreken, en dwongen de Amerikaanse tanks om zich terug te trekken. De volgende dag zou het dorp niettemin door de Amerikaanse troepen opnieuw ingenomen worden.
Panther van het 2de Panzer SS “Das Reich” in het dorp achtergelaten wegens gebrek aan benzine. (2006-11-26).
8. Manhay
Terwijl ze van Baraque de Fraiture naar Manhay reden stootten de pantsers van het 2de Panzer SS aan het begin van het dorp op Amerikaanse tanks en para’s. Wegens zware verliezen aan tanks in de hevige strijd verlieten de Amerikanen Manhay en plooiden terug tot Grandmenil. De Amerikanen zouden in de daaropvolgende dagen Manhay opnieuw innemen, ten koste van grote verliezen.
Duits Pak 40 kanon (2007-03-18).
Gedenkteken opgedragen aan de mannen van het 325 ste Glider Infantry Regiment van de 82 ste Airborne Division (tegenover het gemeentehuis) (2007-05-13).
9. Malempré
Dit dorp ligt op de wegverbinding van Trois-Ponts naar Hotton, en de Duitsers wilden die in handen krijgen. Het werd dus het toneel van hevige gevechten waarbij de 2de Panzer SS er in slaagde om het dorp in te nemen tijdens de kerstnacht. Reeds in de eerste dagen van het geallieerde tegenoffensief zouden de Amerikaanse infanterie en pantsereenheden het dorp bevrijden.
Gedenkplaat opgedragen aan 509 ste Parachute Infantry Regiment, de 83 ste Infantry Division en de 3de, 7de, 9de Armored Division die de opmars van de pantsers tegenhielden en later het dorp bevrijdden (2007-05-13).
10. Bra-sur-Lienne
Om een stabiele frontlinie te krijgen met stevige posities besloot Maarschalk Montgomery tot een hergroepering van de eenheden van de 82ste Airborne op de as Trois-Ponts – Bra – Basse-Bodeux. Divisiecommandant Generaal James Gavin, zou gezegd hebben dat “de para’s nooit een bevel om terug te trekken zouden uitvoeren”. Toch moesten ze dit wel uitvoeren.
Chateau Naveau (2007-05-13).
Gedenkplaat die eraan herinnert dat Generaal Gavin, commandant van de 82 ste Airborne Division "All American", zijn commondopost van 22 tot 24 december vestigde in Château Naveau (2007-05-13).
11. Trois-Ponts
Vanuit Stavelot trok Kampfgruppe Peiper naar Trois-Ponts om vandaar Werbomont en daarna de bruggen over de Maas te bereiken. Bij het naderen van de pantsercolonne deden de mannen van het 51ste Engineer Combat Battalion de brug over de Amblève echter ontploffen, en dwongen aldus de Duitse pantsers om hun weg te veranderen en naar La Gleize verder te trekken.
Gedenkteken voor de 505 ste Parachute Infantry Regiment, 51 ste Engineer Combat Battalion, aan de burgers (2007-05-13).
12. Stavelot
Om uit de vallei van de Amblève te geraken besliste Peiper om langs Stavelot te gaan. Vroeg in de morgen van 18 december kon de Kampfgruppe van Peiper de Amerikaanse kanonnen die de toegang tot de brug over de Amblève bewaakte het zwijgen opleggen. Toch konden de Amerikanen in de nacht van 20 op 21 december de brug opblazen, waardoor de voorhoede van Kampfgruppe van de achterhoede en van de bevoorradingseenheden afgesneden werd. De Duitsers moesten hun weg veranderen en naar Trois-Ponts trekken. Ze wreekten zich onderweg door vele burgerslachtoffers te maken. Op de weg van Stavelot naar Francorchamps lag een enorm benzinedepot van 6 km. Om te beletten dat het in handen van Peiper zou vallen, staken de mannen van het 5de Belgische Bataljon fuseliers de eerste rijen jerrycans in brand. Dit veroorzaakte een gigantische vlammenzee.
Nationaal monument als herinnering aan de Belgische ontmijningstroepen (2006-12-10).
13. Malmédy
Na een mislukte afwerping van parachutisten in de nacht van 21 december besefte de Duitse para’s dat de bruggen over de Maas onbereikbaar geworden waren. Een eenheid onder het bevel van Kolonel Otto Skorzeny probeerde daarop om Malmédy in te nemen. De Duitse para’s stuitten echter op een verbeten weerstand van de Amerikaanse verdedigingstroepen van de 30ste Infantry en van een bataljon Amerikaanse soldaten van Noorse origine, bijgenaamd de “Norwegian”. Omwille van tot op heden onopgehelderde redenen vonden in Malmédy op 23, 24 en 25 december intense en verwoestende bombardementen door de Amerikaanse luchtmacht plaats. Deze maakten een groot aantal slachtoffers onder de burgerbevolking, maar ook onder de Amerikaanse verdedigers van de stad.
14. La Gleize
Komend uit Stavelot trok de voorhoede van Kampfgruppe Peiper door La Gleize. Ze besloten om langs Cheneux naar Werbomont te trekken en vandaar naar de bruggen over de Maas.
Museum December 44
La Gleize - Museum Decembre 1944 - (2006-12-10).
15. Werbomont
Toen ze in de omgeving van Reims uitrustten, werden de para’s van de 82ste Airborne op de avond van 17 december gealarmeerd. De weeromstandigheden lieten het niet toe om parachutisten af te werpen, en daarom trokken ze via de weg naar Bastogne. Onderweg kregen ze om verder te trekken naar Werbomont met als opdracht het verdedigen van de valleien van de Amblève en de Salm en het tegenhouden van de Duitse troepen.
In de nacht van 18 op 19 december bereikten ze hun verzamelplaats in Werbomont. Ze stapten uit hun vrachtwagens en trokken te voet verder naar Cheneux, Lierneux en Trois-Ponts om er defensieve stellingen in te nemen.
Gedenkteken opgedragen aan de 82 ste Airborne Division "All American" die vanuit hun verzamelplaats in Werbomont ten strijde trokken (2007-05-13).
© http://www.gvandeurzen.be
Bron : De slag om de Ardennnen - De wegen van de herinnering - Toerisme Wallonië
